سیاست ایران و آمریکا- میانرشته ای متین

روابط بین الملل، دیپلماسی، امور خارجه، جنگ، صلح، مذاکره

سیاست ایران و آمریکا- میانرشته ای متین

روابط بین الملل، دیپلماسی، امور خارجه، جنگ، صلح، مذاکره

از وضعیت مملکت مخ آدم سوت می‌کشد

 محمد طبیبیان

وقتی مخ آدم سوت می‌کشد!

محمد طبیبیان

وقتی کامپیوتر ها مثل امروز مجهز نبودند، می شد برنامه ای نوشت که کامپیوتر را در محاسبات آنچنان سر گردان کند به نحوی که مدار های آن داغ شده و بسوزد.

 مشابه همین الگوریتم ها برای ذهن انسان هم وجود دارد، یعنی گزاره هایی که اگر فرد در مورد آن ها فکر کند مُخ او سوت می کشد و داغ می کند. نمونه؛ 
۱- «از نفوذمان در جهان اسلام برای تحریم کره جنوبی استفاده می کنیم.» این گزاره را بخوانید اما در مورد آن زیاد فکر نکنید مغزتان سوت می کشد.
۲. «مردم در بازار بورس سپرده گذاری نکنند.» فکرش را نکنید که کسی که نمی داند بازار بورس مثل بانک نیست و سپرده قبول نمی کند بخواهد در مورد اقتصاد کشور تصمیم سازی کند. بخاطر اجتناب از داغ شدن مغز از این گزاره بگذرید. فکرش را نکنید چون مختان سوت می کشد.
۳. «ژان والژان هم دزدی کرد اما شهر دار خوبی شد.» ژان والژان قهرمان کتاب بینوایان ویکتور هوگو است. البته من به پاک دستی و درستکاری گوینده ایمان دارم اما از این بهانه استفاده می کنم برای طرح این پرسش که به چه دلیل اخیراً تلاش دامنه داری برای زشتی زدایی از سوء استفاده مالی در سطوح مختلف در جریان بوده است. یک نفر می گوید رقم چند هزار میلیارد فساد مالی رقمی نیست، دیگری می گوید در فلان زمان و مکان هم فساد مالی بوده است یکی دیگر می گوید اگر فلان نوع افراد پولدار نباشند بی عرضه هستند... این شرایط در مورد تنزل اخلاق اجتماعی چه می گوید؟ خیلی در موردش فکر نکنید مغزتان سوت می کشد.
۴. نماینده ای می گوید:« وقتش رسیده نخست وزیری را احیا کنیم.» منظور این حرکت حذف رییس جمهور و یا تنزل آن به مقام هیچکاره است. یعنی منتفی کردن حق مردم در انتخاب رییس قوه مجریه و سمبل نظام سیاسی کشور. اولاً نماینده مجلس نماینده محلی است. دوماً این بخشی است از سوگند نامه ای است که ادا کرده:
«...همچنین ودیعه‌ای که ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنم، و در انجام وظایف وکالت، ‌امانت و تقوا را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پایبند باشم، از قانون اساسی اطاعت کنم و در گفته‌ها و نوشته‌ها و اظهار نظرها استقلال کشور و آزادی مردم و تامین مصالح آنان را مدنظر داشته باشم»
یعنی باید حافظ حقوق و آزادی مردم باشد نه زمینه ساز زائل کردن آن، از جمله حق انتخاب کردن. سوم تغییر اینچنینی کار نمایندگان مجلس نیست. اگر حافظه بنده یاری کند دفعه قبل که به دلیل ناکار آیی سیستم نخست وزیری و پارلمانی در سال ۱۳۶۸ آن چارچوب عوض شد یک همه پرسی برگذار شد. در این مورد هم زیاد فکر نکنید مغزتان سوت می کشد.
چون موارد زیاد است بهتر است مدتی به مغز و ذهنمان مرخصی بدهیم اصولاً زیاد فکر نکنیم، سوت کشیدن مکرر مغز هم زیان آور است.

رتبه فساد ایرانی

سازمان بین‌المللی شفافیت که یک ائتلاف جهانی ضدفساد است، طبق روال هر سال، در نخستین ماه سال نو میلادی، گزارش جدید خود با عنوان «شاخص ادراک فساد۲۰۱۹» را منتشر کرد. این گزارش شاخصی کلیدی برای سنجش میزان فساد در بخش دولتی کشورها در سالی که گذشت را ارائه می‌کند و وضعیت و رتبه کشورهای جهان را در فسادزدایی نسبت به یکدیگر می‌سنجد. شاخص ادراک فساد سال ۲۰۱۹ بر پایه ۱۳ نظرسنجی و بررسی کارشناسان برای اندازه‌گیری میزان فساد بخش دولتی ۱۸۰ کشور و منطقه جهان تهیه شده است و به هریک نمره‌ای از صفر (درگیر بیشترین فساد) تا ۱۰۰ (بسیار پاک) تخصیص داده شده است.  تحلیل سازمان بین‌المللی ‌شفافیت نشان می‌دهد فساد در کشورهایی فراگیرتر است که در آنها پول‌های کلان می‌توانند آزادانه به کمپین‌های انتخاباتی راه پیدا کنند و دولت فقط به صدای افراد ثروتمند یا آنهایی که دارای رانت هستند گوش می‌کند. در گزارش امسال نیز مانند سال گذشته، داده‌‌ها نشان می‌دهند که به‌رغم برخی پیشرفت‌ها، اغلب کشورها هنوز نمی‌توانند به‌طور موثر با فساد بخش دولتی خود مبارزه کنند. 

در رده‌بندی امسال نیوزیلند و دانمارک هرکدام با نمره‌ ۸۷ از ۱۰۰ توانستند در جایگاه موفق‌ترین کشورها در مقابله با فساد قرار گیرند در سوی دیگر طیف این رتبه‌بندی، .بدترین کشورها در مبارزه با فساد، به ترتیب کشورهای سومالی، سودان جنوبی و سوریه با نمره‌های ۹، ۱۲ و ۱۳ از ۱۰۰ هستند. یمن (با نمره ۱۵)،  ونزوئلا (با نمره ۱۶) ، سودان (با نمره ۱۶) ، گینه اکوئیتاری (با نمره ۱۶) و افغانستان (با نمره ۱۶) با اختلاف کمی بعد آنها جای گرفته‌اند.


  خاورمیانه و ایران

 بر اساس این گزارش، امارات متحده عربی با نمره ۷۱ از ۱۰۰ بهترین عملکرد را در حوزه فسادزدایی در منطقه از خود نشان داده است و پس از آن قطر با نمره ۶۲ قرار دارد.بدترین عملکرد منطقه نیز به سوریه با نمره ۱۳ تعلق گرفته است. در این میان، ایران با نمره ۲۶ در کنار کشورهای آنگولا، بنگلادش، گوآتمالا، هندوراس، موزامبیک و نیجریه که همگی همین نمره را در فسادزدایی گرفته‌اند، رتبه ۱۴۶ را از میان ۱۸۰ کشور به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در سال گذشته رتبه ایران ۱۳۸ و نمره آن ۲۸ بود که حکایت از ۸ پله‌ افت رتبه و ۲ نمره‌ کاهش در کارنامه امسال ایران نسبت به سال گذشته دارد. در سال ۲۰۱۷ رتبه ایران ۱۳۰ و نمره آن ۳۰ بود. به این ترتیب به‌طور مداوم طی این سال‌ها جایگاه و نمره ایران در مبارزه با فساد در حال تنزل بوده است.

سازمان بین‌المللی شفافیت در مورد منطقه خاورمیانه اعلام کرده است فساد خاورمیانه ناشی از فقدان یکپارچگی سیاسی است. بر اساس گزارش  این نهاد بین‌المللی حدود یک نفر از هر دو نفر در لبنان با پیشنهاد رشوه در ازای فروختن رای خود مواجه می‌شود و بیش از یک نفر از هر ۴ نفر در صورتی که حاضر نشود رای خود را به طیف خاصی بفروشد، با تهدید مواجه خواهد شد.  در خاورمیانه انتخابات عادلانه و دموکراتیک یک استثنا محسوب می‌شود، و به تصاحب درآوردن دولت، امر عادی تلقی می‌شود. افراد قدرتمند به‌طور معمول بودجه‌های دولتی را به جیب خود منتقل می‌کنند و این کار را به هزینه شهروندان عادی و در واقع از جیب آنها انجام می‌دهند.  دستگاه قضای مستقل با پتانسیل نقش‌آفرینی به عنوان کنترل‌کننده حقیقی قوای مجریه در این منطقه امری نادر است یا اصلا وجود ندارد. 

این نهاد بین‌المللی در ادامه به کشورهای این منطقه پیشنهاد کرده است برای افزایش اعتماد شهروندان به دولت، نهادهایی شفاف و پاسخگو ایجاد شوند و خطاها مورد پیگرد قانونی قرار گیرند. کشورها همچنین باید انتخابات آزاد و عادلانه برگزار کنند و به شهروندان خود اجازه دهند در تصمیم‌گیری مداخله و مشارکت داشته باشند.